De onderstaande tekst komt uit de Leeuwarder Courant van 4 mei 2009.

“Het raadsel rond de Jodin, die op haar onderduikadres in IJlst stierf, is opgelost. Marianne Lisser heet ze. De IJlster stadshistoricus Edsko Hekman had er een maandenlange zoektocht voor nodig.

IJLST – Het waren allemaal vraagtekens rond de Jodin uit IJlst. Wie was zij, hoe was zij op haar onderduikadres aan haar einde gekomen en waar was haar dode lichaam naartoe gebracht? Had ze zelfmoord gepleegd?

“Het was duidelijk meer dan een gerucht. Het intrigeerde mij. Ik probeerde het uit te zoeken, maar het naadje van de kous kwam ik niet te weten”, zegt Hekman. Op de tafel in zijn woning ligt z’n boek over de IJlster oorlogsjaren, ‘Levend oorlogsverleden’, opengeslagen bij het korte verhaal onder het kopje ‘Een merkwaardig transport’.

Daarin gaat het over een onbekende Joodse vrouw die tijdens de oorlog in het grote huis van Janke Nooitgedagt-Wiersma aan de Galamagracht overleed. De verzetsstrijders Gerlof Wiersma en Jaap Hilverda werden erbij gehaald om het lijk te laten verdwijnen. De twee pakten het lichaam in, bonden het vast op een sjoelbak en fietsten ermee naar een auto die buiten IJlst klaar stond voor verder vervoer. Via Sneek ging het naar ‘een boerderij’ nabij Scharnegoutum, waarvan de eigenaar bereid bleek het lijk op zijn erf te laten begraven.

Hier liep het spoor dood. Totdat Hekman begin dit jaar een schriftelijke reactie kreeg van de echtgenote van de vroegere Leeuwarder zenuwarts Nico Verweij. Op eerste kerstdag in 1943 werd haar man gevraagd bij een patiënte in IJlst te komen kijken. Iemand van de ondergrondse bracht hem met een ambulance naar de familie Nooitgedagt, waar twintig Joden waren ondergedoken.

De zieke was de vrouw van een collega van haar man. Volgens mevrouw Vermeij, wier echtgenoot in 1977 overleed, stierf deze ‘mevrouw Belinfante’ enkele dagen na zijn bezoek aan haar. Hekman kreeg ook hulp van met name Karl Lusink uit Drempt en Norbert Aronson, een Nederlandse rabbijn die in het Engelse Manchester werkt.

Het blijkt te gaan om Marianna Lisser, geboren in 1902. Zij en haar man, huisarts Robert Paul Belinfante, woonden in Laag-Keppel.

Toen de Duitsers in de meidagen van 1940 Nederland binnenvielen en veroverden, besloten de twee een einde aan hun leven te maken. Ze namen thuis tegelijk een overdosis morfine.

De man overleed in het ziekenhuis in Doetinchem. Bij Lisser mislukte de zelfmoordpoging.

Vermoedelijk was ze zwanger. De onvoldragen vrucht stierf af, maar zij bleef in leven en dook onder. In de loop van 1943 belandde ze in IJlst. Volgens Hekman is het makkelijk voor te stellen hoe ellendig Lisser zich moet hebben gevoeld, ondanks de goede zorgen van de kordate Janke Nooitgedacht. Hij vermoedt dat zij zich bij haar man wilde voegen.

Of en hoe ze zichzelf van het leven beroofde, is gissen. Misschien stierf ze aan een hersenbloeding, zoals mevrouw Verweij schreef. Op welk boerenerf het lichaam is begraven, heeft Hekman nog niet volledig beantwoord gekregen. Zeker is wel dat de stoffelijke resten in april 1946 opgegraven en daarna herbegraven zijn naast die van haar man in Hoog-Keppel."

Het verhaal riep na publicatie in de Leeuwarder Courant de nodige reacties op, zoals valt te lezen in de tekst uit de rubriek watoars.

De hele tekst uit het boek Levend oorlogsverleden van Edsko Hekman over onderduikers in IJlst is hier te vinden.

Het werkzame bestanddeel van Viagra ideal is als generiek genaamd sildenafil.